Δίαιτα χωρίς γλουτένη, τι πρέπει να προσέξω;

Τι μπορώ να τρώω και τι όχι σε μια δίαιτα ελεύθερη γλουτένης;

Είναι σημαντικό να διαβάζετε προσεκτικά τις ετικέτες των προϊόντων και να αποφεύγετε τρόφιμα που μπορεί να περιέχουν γλουτένη ή να έχουν έρθει σε επαφή με αυτήν.

Κρυφές πηγές γλουτένης

Η γλουτένη μπορεί να βρίσκεται σε πολλά τρόφιμα, κυρίως επεξεργασμένα, ενώ ακόμα και αν δεν βρίσκεται στο ίδιο το τρόφιμο, μπορεί να έχει επιμολυνθεί κατά την παρασκευή του. Παραδείγματα κρυφών πηγών γλουτένης, αποτελούν ορισμένα είδη τυριών ή αλλαντικών (πχ. λουκάνικα), σάλτσες και dressings, συσκευασμένοι χυμοί, κάποια κονσερβοποιημένα τρόφιμα κ.α. Συχνά επίσης ξεχνάμε και την μπύρα και αλκοολούχα ποτά από βύνη ή ποτά στα οποία προστίθεται βύνη κατά την απόσταξη, τα οποία περιέχουν γλουτένη. 

Η κατανόηση των ετικετών τροφίμων είναι βασική για τη διατήρηση μιας διατροφής χωρίς γλουτένη. Όλα τα συσκευασμένα τρόφιμα, σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων (EFSA), τα αλλεργιογόνα που πρέπει να επισημαίνονται περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων, τα δημητριακά που περιέχουν γλουτένη. Τα αλλεργιογόνα, πάντα επισημαίνονται με έντονους χαρακτήρες ή κεφαλαία γράμματα.

Ακόμα, πολλοί κατασκευαστές επισημαίνουν ένα προϊόν με δήλωση “μπορεί να περιέχει” (πχ. μπορεί να περιέχει ίχνη γλουτένης ή δεν είναι κατάλληλο για άτομα με κοιλιοκάκη/αλλεργία στο σιτάρι λόγω μεθόδων παραγωγής).

Τα προϊόντα που φέρουν την επισήμανση “χωρίς γλουτένη” ή το σήμα με το διαγραμμένο στάχυ είναι ασφαλή προς κατανάλωση από άτομα με κοιλιοκάκη ή ευαισθησία στη γλουτένη.

Άλλες κρυφές πηγές γλουτένης αποτελούν και κάποια φάρμακα ή φυτικά συμπληρώματα διατροφής και κάποια καλλυντικά προϊόντα που χρησιμοποιούνται γύρω από την περιοχή του στόματος όπως κραγιόν, λιπ γκλος, οδοντόκρεμες, στοματικά διαλύματα. Τα φάρμακα είναι σπάνια πηγές γλουτένης και ακόμα και να έχουν ίχνη από αυτή, πιθανόν να μην προκαλέσουν συμπτώματα, ωστόσο καλό είναι να συμβουλευτείτε τον γιατρό ή τον φαρμακοποιό σας. 

Η δίαιτα χωρίς γλουτένη οδηγεί σε απώλεια βάρους;

Τα μέχρι στιγμής δεδομένα δεν υποστηρίζουν την υιοθέτηση μιας διατροφής χωρίς γλουτένη με στόχο την απώλεια βάρους, αν δεν υπάρχει ευαισθησία στη γλουτένη ή κοιλιοκάκη όπου η πλήρης αποχή από τη γλουτένη είναι ιατρικά απαραίτητη.

Σε άτομα που ακολουθούν αυτή τη δίαιτα μπορεί αρχικά να παρατηρηθεί απώλεια βάρους ωστόσο αυτό οφείλεται στην στροφή σε μια πιο ισορροπημένη διατροφή και στην ένταξη ολόκληρων φυσικών τροφίμων.  

Στην πραγματικότητα, τα επεξεργασμένα προϊόντα χωρίς γλουτένη συχνά περιέχουν περισσότερο λίπος και θερμίδες από τα αντίστοιχα που περιέχουν γλουτένη, με αποτέλεσμα πολλές φορές να οδηγούν και σε αύξηση του σωματικού βάρους. Ακόμα, η αποφυγή της γλουτένης χωρίς ιατρικό λόγο μπορεί να οδηγήσει σε ελλείψεις θρεπτικών συστατικών (σίδηρο, ψευδάργυρο, κάλιο, βιταμίνες του συμπλέγματος Β) και μειωμένη πρόσληψη φυτικών ινών. Τέλος, μια μελέτη του 2015, έδειξε ότι τα προϊόντα αρτοποιίας χωρίς γλουτένη ήταν κατα μέσο όρο 267% ακριβότερα σε σχέση με αυτά που περιέχουν γλουτένη. 

Βιβλιογραφία

• Jones, Amy L. “The Gluten-Free Diet: Fad or Necessity?.” Diabetes spectrum : a publication of the American Diabetes Association vol. 30,2 (2017): 118-123.

• Gaesser GA, Angadi SS. Navigating the gluten-free boom. Journal of the American Academy of Physician Assistants. 2015;28(8):10.

• Lebwohl B, Sanders DS, Green PHR. Coeliac disease. Lancet. 2018;391(10115):70–81.